همانطور که میدانید از میلگرد برای جبران مقاومت کششی بتن استفاده می‌کنند؛ به همین دلیل استانداردی که بر اساس آن تولید می‌شود، در کیفیت آن تاثیر فوق العاده دارد. این محصول بدون شک یکی از مهم‌ترین مواد در زندگی انسان است. این محصول گرانبهای فولادی پایه اصلی ساخت و سازهای امروزی است و بدون این پروفیل فلزی پیشرفت ساخت و ساز به شکل امروزی امکان پذیر نخواهد بود.
استانداردهای میلگرد بدون شک یکی از مهم ترین عواملی است که طراحان سازه های بزرگ و کوچک به آن توجه می کنند. خواص مکانیکی این محصول با توجه به استاندارد ساخت آن متفاوت است و همین امر باعث می شود کاربرد آن در مناطق مختلف متفاوت باشد. اما استاندارد میلگرد چیست و چگونه مشخص می‌شود؟ کارخانه‌های ایران اصولا از چه استانداردی استفاده می‌کنند؟ در ادامه به این موضوع پرداخته‌ایم.
استاندارد میلگرد چیست؟
میلگردهای با کیفیت به محصولی گفته می‌شود که از لحاظ کشش، خم شدن، برش خوردن و قابلیت جوشکاری بهترین عملکرد را داشته باشد. لازمه این موضوع، تولید میلگرد بر اساس بهترین استاندارد و دستورالعمل است. در واقع استاندارد تولید میلگرد، ترکیب شیمیایی، مکانیکی و به طور کلی ساختار آن را مشخص می‌کند.
در سال 1878 برای اولین بار تادئوس هایت، استانداردی را برای تولید میلگرد مطرح کرد؛ تا پیش از آن تمامی میلگردها بدون قواعد خاصی تولید و به بازار عرضه می‌شدند.
به طور کلی استانداردها قواعد کلی را برای موارد زیر تعریف می‌کنند:
-
- شکل ظاهری میلگرد: منظور از شکل ظاهری میلگرد، ساده یا آجدار بودن آن است.
- ترکیب شیمیایی: منظور از ترکیب شیمیایی، عناصری است که در تولید میلگرد به کار رفته است مانند فسفر، منگنز، گوگرد، سیلیسیم، کربن و نیتروژن
- مشخصات هندسی: مشخصات هندسی شامل سطح مقطع میلگرد، قطر آن، طول میلگرد و جدول وزنی آن است.
- کیفیت مکانیکی: منظور از کیفیت مکانیکی، میزان استحکام کششی، استحکام تسلیم و نسبت این دو می‌باشد که باید هر تولیدکننده به صورت کامل آنها را ذکر کند.
در مطلب " علامت اختصاری میلگرد" به طور جامع در مورد علامت‌های اختصاری میلگرد در ایران صبحت کرده‌ایم.
انواع استانداردهای میلگرد در ایران
استانداردهای جهانی تولید میلگرد با توجه به شرایط بومی و منطقه‌ای هر کشور می‌باشد. کشور ما نیز به دلیل داشتن شرایط اقلیمی خاص، هر کارخانه از استاندارد به خصوصی استفاده می‌کند. استاندارد تولید شده توسط هر کارخانه، مشخص می‌کند که هر میلگرد برای چه منطقه و شرایطی مناسب می‌باشد. اما از مهم ترین استانداردهای تولید میلگرد که در ایران استفاده می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
- استاندارد روسی
- آیین نامه بتن ایران (آبا)
- استاندارد میلگرد در ایران
استاندارد روسی
یکی از استانداردهای تولید میلگرد که در ایران رایج است، استاندارد روسی می‌باشد که به استاندارد GOST 5781 معروف است. کارخانه ذوب آهن اصفهان برای تولید میلگرد خود از این استاندارد استفاده می‌کند. میلگردهای تولید شده بر اساس این استاندارد در 4 مدل و با مقاومت کششی 3800، 5000 و 6000 و مقاومت تسلیم 2300 ، 3000 و 4000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع تولید می‌شود.
قطر میلگردهای تولید شده بر اساس استاندارد GOST 5781 تا 40 میلی‌متر متغیر بوده و بر اساس آن، مقاطعی با سختی نرم، نیمه سخت و سخت تولید می‌شود.
آیین‌نامه بتن ایران (آبا)
در آیین نامه بتن ایران خصوصیات و شرایط خاصی برای تولید میلگرد تعریف شده است. بر اساس این آیین نامه، مقاومت تسلیم آرماتور در اعضای قاب‌های مقاوم در برابر زلزله، نباید بیشتر از 400 مگا پاسکال باشد.
استاندارد میلگرد در ایران
استاندارد میلگرد در ایران به شماره ISIRI 3132 و تحت عنوان " میلگردهای فولادی گرم نوردیده برای تسلیح بتن – ویژگی‌ها و روش‌های آزمون " در سال 1369 توسط سازمان ملی استاندارد تدوین شده است. برای دومین بار در تیرماه سال 1392، استاندارد 3132 مورد تجدید نظر قرار گرفت.
استاندارد 3132 در ایران برگرفته از استاندارد مرجع EN، DIN، ژاپن GIS، آمریکا ASTM و استاندارد جهانی ISO است. از سال 1371، تمامی تولید کنندگان میلگرد ملزم به رعایت این استاندارد برای محصولات خود شدند.
-
- در ویرایش جدید این استاندارد، موارد زیر تعریف شده است:
در این استاندارد میلگردها در 4 دسته A1، A2، A3 و A4 دسته بندی می‌شوند. اعداد موجود در این مشخصه تعیین کننده مقاومت تسلیم محصول تولید شده می‌باشد. در مطلب " تفاوت میلگرد A2 و A3 " ب بررسی تفاوت‌های این دو گرید پرداخته‌ایم.
علاوه بر موارد بالا، اطلاعاتی نظیر شرح کامل نمونه برداری، روش آزمون، نحوه بسته بندی هر سایز، اطلاعات لازم برای درج در شناسه، نشانه گذاری، گواهینامه فنی و شرایط جوشکاری نیز ذکر شده است.
آشنایی با استانداردهای میلگرد جهان
علاوه بر استانداردهای معرفی شده در ابتدای مطلب، استانداردهای میلگرد دیگری نیز در جهان وجود دارد که کاربرد زیادی در ساخت مقاطع فولادی دارند.
انجمن تست مواد آمریکا ASTM
یکی از معروف‌ترین استانداردهای میلگرد در جهان، استاندارد تدوین شده توسط انجمن تست مواد آمریکا ASTM است. بر اساس استانداردهای مشخص شده در این انجمن، میلگردهای آجدار بر اساس 4 استاندارد زیر تولید می‌شوند:
-
- ASTM A706 (محصولات کم آلیاژ)
-
- ASTM A996 (فولاد ریلی)
-
- ASTM A955 (محصولات زنگ نزن)
-
- ASTM A1035 (قطعات کم کربن-کروم)
ACI(318-14) آیین‌نامه
آیین نامه ACI نیز برای ساخت آرماتور تدوین شده است. آیین نامه ACI نیز از استاندارد ASTM تبعیت می‌کند.
استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS G3112)
کشور ژاپن بسیار زلزله خیز بوده و به همین دلیل میلگردهای تولید شده در این کشور، از مقاومت بالایی برخوردار هستند. مقاومت در کل میلگرد تولید شده باید ثابت و یکسان باشد تا در زمان وقوع زلزله، فشاری به سازه وارد نشود.
به همین دلیل قطعات در ژاپن بر اساس استاندارد JIS و بر اساس فرآیند آلیاژی تولید می‌شود. برای تولید میلگرد بر اساس این استاندارد، شمش های فولادی به شکل مورد نظر در آمده و سپس در محیط به آهستگی سرد می‌شود. این نحوه تولید سبب افزایش مقاومت یکنواخت و بالا در کل محصول می‌شود.
به همین خاطر این قطعات در ژاپن با استاندارد JIS و براساس فرایند آلیاژی تولید می‌شوند. در این روش ابتدا شمش فولادی را در فرآیند نورد به شکل مورد نظر در آورده و سپس با قراردادن آن در محیط، به آهستگی سرد کرده و به دمای مطلوب می‌رسانند. این روش باعث به‌وجود آمدن مقاومت یکنواخت و بالایی در کل سطح می‌شود.
موسسه استانداردهای آلمان (DIN 488)
از میلگردهای تولید شده توسط این استاندارد برای مناطق زلزله خیز استفاده نمی‌شود. چرا که پس از شکل دهی به شمش فولادی، آنها را از لوله های سرد به دمای محیط می‌رسانند. این کاهش دمای ناگهانی قطعه سبب کاهش زیاد مقاومت آن خواهد شد. در نتیجه گزینه مناسبی برای ساختمان سازی در مناطق زلزله خیز نمی‌باشد.
موسسه استانداردهای بریتانیا (BSI BS4449)
BSI مخفف British Standard Institution (سازمان ملی استاندارد بریتانیا) است. این موسسه استانداردهای مختلفی را برای محصولات و خدمات تدوین کرده است. یک از استانداردهای تدوین شده توسط این موسسه، استاندارد BSI 4449 است که برای فولادهای جوش پذیر، میله، کویل و محصولات دیکویل شده ارائه شده است.
استاندارد ایالات متحده (ANSI/AWS D1/4)
این موسسه در سال 1918 تاسیس شده است و بر استانداردهای مختلف نظارت دارد. از استانداردهای ارائه شده در مورد میلگردهای تقویت کننده می توان به استاندارد AWS D1.4-D1.4M:2018 توسط ANSI اشاره کرد.
سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO 6935)
این سازمان در سال 1946 با گرد هم آمدن بیش از 25 کشور از سراسر جهان، تاسیس شد. از استاندارد ایزو برای موارد مختلفی از جمله میلگرد و فولادهای تسلیح کننده بتن نیز استفاده می‌کنند. استانداردهای ISO 6935-1 (استاندارد میلگرد ساده) و ISO 6935-2 (استاندارد میلگرد آجدار)، دو نمونه از این استانداردها هستند.
مشخصات شیمیایی میلگرد بر اساس استاندارد
با توجه به استاندارد ملی ایران به شماره ISIRI 3132، مشخصات شیمیایی میلگرد استاندارد باید به شرح زیر باشد:
ویژگی های هندسی میلگرد استاندارد
با توجه به استاندارد تولید میلگرد، این مقطع فولادی باید سطح مقطع، وزن و طول مناسب و استانداردی داشته باشد. در جدول زیر می‌توانید ویژگی های هندسی میلگرد استاندارد از سایز 6 تا 50 را مشاهده کنید:
شکل ظاهری و اندازه میلگرد بر اساس استاندارد
در تولید میلگرد استاندارد به نوع و شکل آج توجه زیادی می‌شود. برجستگی های روی سطح میلگرد که به صورت طولی و عرضی قرار دارند، سبب افزایش اصطکاک و چسبندگی میلگرد به بتن می‌شوند. در ادامه می‌توانید انواع آج میلگرد را به صورت کامل مشاهده کنید:
طول استاندارد میلگرد چیست؟
میلگردها با توجه به نوع، کشور سازنده و کارخانه تولید کننده ابعاد مختلفی دارند. قطر میلگردها عموما بین 6 تا 60 میلی متر و طولشان اغلب 12 متر خواهد بود. قطرهای کمتر از 10 میلی متر به صورت کلاف تولید می‌شوند.
| سایز میلگرد | گرید میلگرد | وزن هر شاخه 12 متری |
|---|---|---|
| 8 | A3 | 4.7 |
| 10 | A3 | 7.4 |
| 12 | A3 | 10.6 |
| 14 | A3 | 14.5 |
| 16 | A3 | 18.9 |
| 18 | A3 | 24 |
| 20 | A3 | 29.6 |
| 22 | A3 | 35.8 |
| 25 | A3 | 46.2 |
| 28 | A3 | 58 |
| 32 | A3 | 75.8 |
خرید انواع میلگرد
فولاد رامیار صنعت تامین کننده انواع میلگرد و مقاطع فولادی از برترین کارخانه های ایران است. بازرگانی فولاد رامیار صنعت افتخار همکاری با شرکت‌هایی نظیر کارخانه هیربد، عتیق آذر سهند، آناهیتا گیلان و … را دارد. برای خرید با کیفیت ترین میلگردها با شماره03155057 تماس بگیرید.
سوالات متداول انواع استاندارد میلگرد در ایران و جهان
منظور از معادل سازی میلگرد چیست؟
اگر در زمان پروژه، به هر دلیلی برخی از سایزهای میلگرد در دسترس نبود، می توانیم از میلگردهای جایگزین استفاده کنیم. استفاده از میلگردهای مناسب و باکیفیت در این زمان هیچ خللی در ساختمان ایجاد نمی‌کند.
پرکاربردترین استاندارد ساخت میلگرد در ایران کدام است؟
استاندارد روسی، استاندارد DIN و آیین نامه بتن ایران (آبا) متداول ترین استاندارد تولید مقاطع فولادی در بازار ایران است.
در استاندارد روسی، میلگردها به چند دسته تقسیم می شوند؟
در استاندارد روسی میلگردها به 4 دسته A1 تا A4 تقسیم می‌شود.
