یکی از محصولاتی که در مرکز توجه زیادی قرار دارد، انواع آهن آلات است. اهمیت آهن آلات آنقدر زیاد است که نوسان قیمت در این بازار، سبب ایجاد تلاطم های زیادی در بازار می شود. عوامل مختلفی در قیمت آهن آلات به صورت مستقیم و غیر مستقیم تاثیر خواهد گذاشت. در ادامه این مطلب، به بررسی عوامل موثر بر قیمت آهن آلات و بازار فولاد خواهیم پرداخت. با توجه به اهمیت آهن در صنایع مختلف کشور، همواره مورد توجه قرار گرفته است، بنابراین هرگونه تغییر در قیمت آنها سردرگمی های زیادی را به همراه خواهد داشت. عوامل متعددی به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر کاهش یا افزایش قیمت آهن آلات تاثیرگذار بوده است. این نوسانات قیمت می تواند پیام هایی مانند کاهش تقاضا، نوسانات بازار و رکود تولید داشته باشد.
عوامل موثر بر قیمت آهن آلات و بازار فولاد
قیمت آهن الات و محصولات مختلف در صنعت فولاد تحت تاثیر عوامل مختلفی تغییر می کند. برخی از این عوامل به صورت مستقیم و برخی به صورت غیر مستقیم سبب تغییرات قیمت این محصولات خواهد شد. از مهم ترین عواملی که بر قیمت آهن آلات و بازار فولاد تاثیر می گذارد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تاثیر قیمت نفت بر قیمت آهن و مقاطع فولادی
- تعطیلات رسمی و ناگهانی در کشور
- نقش واردات در نوسانات قیمت آهن
- بورس کالا و روند معاملات در آن
- نیاز و تقاضای صنایع وابسته
- میزان عرضه و تقاضا
- تغییرات آب و هوایی
- قیمت مواد اولیه
- نرخ ارز و دلار
- حمل و نقل
- نرخ تورم
- سیاست
بورس کالا و روند معاملات در آن
می توان بورس کالا را از اصلی ترین عوامل موثر بر قیمت آهن آلات دانست. قیمت کف و سقف محصولات، میزان عرضه هر محصول، تقاضای مشتریان و همچنین شرایط پرداخت خریداران، در نوسانات قیمت محصولات فولادی تاثیر خواهد داشت.
میزان عرضه و تقاضا و ارتباط آن با قیمت آهن آلات
میزان عرضه و تقاضا یکی از اصلی ترین عوامل موثر بر قیمت آهن آلات است؛ به طور کلی تناسب میان حجم عرضه و تقاضا، می تواند در کنترل قیمت ها نقش اساسی داشته باشد. عوامل مختلفی در حجم عرضه و تقاضا تاثیر خواهد گذاشت. به عنوان مثال درگیری های نظامی، قطعی گاز و برق، کمبود مواد اولیه، مشکلات سیاسی و داخلی کشورها، بیماری هایی نظیر کرونا، افزایش میزان ساخت و سازها و … همگی می توانند در عدم تناسب حجم عرضه و تقاضا تاثیر داشته باشند. حال اگر میزان تقاضا نسبت به حجم عرضه بیشتر باشد، ما با افزایش قیمت آهن آلات مواجه خواهیم شد.
همچنین برعکس این موضوع نیز صادق است؛ هرچه تقاضا برای محصولی کم باشد، قیمت آن نیز به نسبت کاهش خواهد داشت.
تاثیر قیمت نفت بر قیمت آهن و مقاطع فولادی
اصلی ترین محصول صادراتی ایران، نفت است که قیمت آن می تواند تاثیر زیادی در بازار داخلی و خارجی داشته باشد. بنابراین نوسان قیمت نفت، به صورت غیر مستقیم در افزایش یا کاهش قیمت آهن آلات تاثیر خواهد گذاشت. لازم به ذکر است که قیمت نفت به صورت مستقیم بر قیمت بنزین و گازوئیل به عنوان اصلی ترین عنصر حمل و نقل، تاثیر گذار است. بنابراین تغییر قیمت بنزین و گازوئیل در خرید و فروش آهن آلات و جابجایی آنها از کارخانه تا مقصد، به صورت غیر مستقیم در قیمت آهن آلات تاثیر می گذارد.
نرخ ارز و دلار و تاثیر آن بر نوسان قیمت آهن
ارز و قیمت دلار از عوامل موثر بر قیمت آهن آلات است؛ برای تولید بسیاری از محصولات فولادی نیازمند وارد کردن تجهیزات و ابزار از کشورهای دیگر هستیم. به دلیل تحریم بودن کشور ما و نوسانات شدید قیمت ارز و دلار، وارد کردن تجهیزات هزینه های زیادی را برای تولیدکنندگان خواهد داشت. همین امر در قیمت محصول نهایی تاثیر خواهد گذاشت. از طرفی بسیاری از مواد اولیه مورد نیاز تولیدات نیز از خارج از کشور تامین می شود؛ در نتیجه قیمت دلار و همچنین وضعیت اقتصادی کشور مورد نظر در قیمت مواد اولیه تاثیر می گذارد.
در مقاله " نوسانات ارز بر قیمت آهن آلات " در مورد تاثیر نوسانات ارز بر ارز قیمت آهن آلات صبحت کرده ایم.
حمل و نقل و تاثیر آن بر نوسان قیمت آهن
قیمت سوخت و کرایه های حمل و نقل، از جمله عوامل تاثیرگذار بر نوسان قیمت آهن آلات است. چرا که خرید و فروش آهن آلات و مقاطع فولادی، ملزم به حمل آنها از کارخانه به مقصد مورد نظر است. علاوه بر این، هزینه حمل و نقل مواد اولیه تولید کنندگان نیز در قیمت محصول نهایی آن کارخانه تاثیر می گذارد.
اثر تورم بر قیمت آهن
رشد متوالی قیمت ها در اقتصاد به عنوان تورم یاد می شود؛ افزایش تورم و عدم کنترل آن، یکی از بزرگترین معضلات کشورها می باشد. لازم به ذکر است که کشورهای در حال توسعه، نزدیک به 60 درصد از تولیدات فولاد جهان را در اختیار دارند. علت این مسئله، ارزان بودن نیروی کار در این کشور ها و همچنین کاهش هزینه های تولید است. همین امر سبب شده است تا کشورهای توسعه یافته، کارخانه های تولیدی خود را به این کشورها منتقل کنند. در نهایت آهن آلات و محصولات فولادی تحت تاثیر تورم آن کشور قرار گرفته و دچار نوسان می شوند.
از طرفی سیاست های اقتصادی حاکم بر یک کشور و تصمیماتی که اخذ می کنند، بر قیمت آهن آلات تاثیر خواهد گذاشت.
سیاست و ارتباط آن با بازار آهن آلات
سیاست به صورت کلی به سه شکل سیاست داخلی، سیاست خارجی و اقتصادی می تواند در بازار فولاد و سایر بازارها تاثیر بگذارد. به عنوان مثال تحریم های علیه یک کشور، تنش های نظامی داخلی یا اطراف آن کشور، وضعیت اقتصادی و … از عوامل موثر بر نوسانات بازار فولاد است.
تاثیر تعطیلات بر قیمت محصولات فولادی
قاعدتا هر کشوری تعطیلات رسمی خاص خود را دارد؛ اما تعطیلات زمانی دردسر ساز خواهد شد که خارج از برنامه ریزی اتفاق بیفتد. مانند بیماری های فراگیر مثل کرونا، اعتصابات کارخانه ها یا شرکت های حمل و نقل، تعطیلی به دلیل قطعی انرژی و یا تعطیلی کارخانه ها به دلیل مشکلات داخلی، از جمله تعطیلاتی هستند که در نوسان قیمت آهن آلات تاثیر می گذارد.
تغییرات آب و هوایی
در برخی از ماه های سال که با محدودیت انرژی مواجه هستیم، قیمت آهن آلات دچار نوسانات شدید خواهد شد. به عنوان مثال در فصل تابستان، کمبود آب و برق از جمله عواملی است که می تواند در کاهش تولیدات کارخانه ها تاثیر بگذارد.
از طرفی در فصل زمستان نیز، قطعی گاز از اصلی ترین عامل در کاهش تولیدات کارخانه ها یا تعطیلی موقت آنها است. به همین دلیل تغییرات آب و هوایی و همچنین تغییر فصول، می تواند در قیمت محصولات فولادی نقش بسزایی داشته باشد.
قیمت ضایعات آهنی
آهن اسفنجی و ضایعات از اصلی ترین مواد اولیه در صنعت فولاد است که به عنوان سوخت کارخانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. از ضایعات آهنی به عنوان سوخت برای تولید شمش، میلگرد و مقاطع فولادی استفاده می شود. در نتیجه کاهش یا افزایش قیمت این محصول، به صورت مستقیم در نوسان قیمت محصول نهایی تاثیر خواهد گذاشت.
در مقاله "ضایعات آهن چیست؟" در مورد ضایعات آهن به طور کامل صبحت کرده ایم.
قیمت مواد اولیه و اثر آن بر بازار فولاد
آهن اسفنجی، سنگ آهن، فرومنگنز و … از جمله موادی هستند که در بازار فولاد برای تولید محصولات مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. واردات این محصولات و یا افزایش قیمت تولید آنها در کارخانه های داخلی، سبب تغییر قیمت آهن آلات خواهد شد.
نیاز و تقاضای صنایع وابسته
یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت محصولات فولادی در بازار، افزایش نیاز و تقاضای صنایع وابسته به فولاد است. هر چه تولیدات خودرو و سایر صنایع وابسته افزایش یابد، قیمت ها نیز بیشتر خواهد شد.
نقش واردات در نوسانات قیمت آهن
یکی از عوامل موثر بر قیمت اهن آلات، واردات و نوسانات آن است. برخی از مواد اولیه مصرفی در بازار فولاد از کشورهای دیگر نظیر چین، ترکمن، هند و ... وارد می شوند. از آنجایی که واردات ارتباط مستقیم با نرخ دلار و سیاست های مربوط به آن دارد، در اثر تغییر قیمت دلار، دچار تغییر و تحول می شود. از طرفی قیمت این مواد اولیه وارداتی تحت تاثیر بازارهای جهانی تغییر می کند و با توجه به میزان تولید، عرضه و تحولات بازار جهانی فولاد، نوسان خواهد داشت.
در آخر
همانطور که در این مطلب گفته شد، عوامل مختلفی همچون قیمت ارز، قیمت مواد اولیه، وضعیت بورس، حجم عرضه و تقاضا، وضعیت سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی، تورم، تغییر فصل و … در نوسان بازار فولاد تاثیر خواهد داشت. تمامی این عوامل می توانند به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر بازار آهن آلات تاثیر داشته باشند. در نتیجه برای پیش بینی وضعیت بازار و نرخ هر محصول، لازم است تا به صورت روزانه این عوامل مورد بررسی قرار بگیرند. شما می توانید برای اگاهی از قیمت روز میلگرد، شمش، تیرآهن، نبشی به سایت فولاد رامیار صنعت مراجعه نمایید.
