مقاطع فولادی در سایز و ابعاد متنوعی تولید میشوند. هر یک از این سایز ها برای کاربرد خاصی طراحی شده اند. یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در بازار، تیرآهن است. کاربرد هر سایز تیرآهن با توجه به نوع سازه و ویژگی های تیر مشخص میشود. در این مطلب قصد داریم به بررسی کاربرد انواع سایز تیرآهن بپردازیم.
بررسی کامل انواع سایز تیرآهن
در ابتدا بهتر است با مفهوم سایز تیرآهن آشنا شوید. منظور از سایز تیرآهن، اندازه جان تیرآهن است که بر حسب سانتی متر مشخص میشود. در حالت کلی تیرآهن ها را در سایز های 8 الی 100 سانتی متری تولید و به بازار عرضه میکنند. اما در بین سایز های موجود در بازار، سایز 12 الی 30 در دسته پرکاربردترین ها قرار میگیرد.
اما کوچکترین سایز تیرآهن در بازار کدام است؟ برای پاسخدهی به این سوال باید بگوییم که کوچکترین سایز تیرآهن در هر نوع متفاوت است.
- کوچکترین سایز تیرآهن نوع I، سایز ۸ میباشد.
- سایز 10 کوچکترین سایز تیرآهن هاش سبک است.
- کوچکترین سایز تیراهن INP، سایز ۸ است.
- سایز ۱۲، کوچکترین سایز تیرآهن I7 است.
- کوچکترین سایز تیرآهن لانه زنبوری، سایز ۱۲ میباشد.
نوع تیرآهن | سایز تیرآهن یا اندازه جان تیرآهن |
IPE (تیرآهن سنگین) | از ۸ تا ۶۰ سانتی متر |
I7 (تیرآهن سبک) | از ۱۲ تا ۲۰ سانتی متر |
هاش سبک و هاش سنگین | از ۱۰ تا ۱۰۰ سانتی متر |
INP | از ۸ تا ۵۵ سانتی متر |
لانه زنبوری | از ۱۲ تا ۳۰ سانتی متر |
کاربرد انواع سایز تیرآهن در ساختمان سازی
کاربرد هر سایز تیرآهن در صنعت ساختمان سازی بسیار متفاوت میباشد. اما در حالت کلی از تیرآهنها به عنوان ستون، تیر فرعی در سقف، شاه تیر، ساخت تیر لانه زنبوری، نعل و خرپا استفاده میکنند. برای بررسی کاربرد انواع سایز تیرآهن، بهتر است هر سایز را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار بدهیم.
لازم به ذکر است که در ساختمانهای کوچک با تعداد طبقات پایین، از سایزهای 12، 14 و 16 استفاده میکنند. در حالی که برای سازههای عظیم و مرتفع، مثل برجهای چند طبقه از سایز تیرآهن بزرگ مثل 24، 27 و 30 استفاده میکنند.
چطور سایز تیرآهن موردنیاز سازه را تشخیص دهیم؟
همانطور که میدانید تیرآهنها به عنوان تکیه گاه یک سازه در ستون و سقف مورد استفاده قرار میگیرد. برا انتخاب تیرآهن موردنیاز یک سازه ابتدا باید به نوع آن و سپس سایز تیرآهن توجه کنید. برای انتخاب نوع تیرآهن، باید به کاربرد آنها توجه کنید. اصولا از تیرهایی با سطح مقطع بزرگتر مثل هاش، در ستون و به عنوان تکیه گاه عمودی استفاده میکنند.
برای انتخاب تیرآهن با سایز مناسب نیز باید به نقشه سازه، میزان بار وارده به تیر، محل استفاده از تیرآهن، تنشهای خمشی، لنگر تسلیم و ... توجه کنید. با توجه به این فاکتورها میتوان گفت هیچ معیار مشخصی برای انتخاب سایز خاصی از تیرآهن وجود ندارد. اما به طورکلی تیرآهنها را با توجه به وزن و مقاومتی که دارند، میتوان در یک سازه استفاده کرد.
در مطلب " محاسبه تیرآهن برای ساختمان یک تا سه طبقه " به صورت کامل در مورد تیرآهن مورد نیاز سازههای مختلف صحبت کرده ایم.
کاربرد تیرآهن سایز 12 در صنایع مختلف
پرکاربردترین سایز تیرآهن در صنایع مختلف از جمله ساختمان سازی را میتوان سایز 12 دانست. این سایز تیرآهن در انواع IPE، تیر هاش سبک، هاش سنگین و لانه زنبوری در بازار عرضه میشود.
از این سایز تیرآهن بیشتر در ساخت انواع ستون، پوشش سقف و تیر استفاده میکنند. اما دلایل محبوبیت این سایز از تیرآهن چیست؟
استحکام بالا، وزن مناسب و قیمت مقرون صرفه از دلایل اصلی محبوبیت بالای این تیر در بازار است. از کاربردهای سایز 12 به عنوان انواع سایز تیرآهن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابل استفاده در ساخت تیر لانه زنبوری؛
- قابل استفاده در پوشش سقف طبقات، ستون و تیر ساختمان؛
- از تیر 12 در سازههای بزرگ به عنوان تیر فرعی و در سازههای کوچک به عنوان شاه تیر و ستون استفاده میکنند.
شما میتوانید قیمت انواع سایز تیرآهن را به صورت لحظه ای و بروز در صفحه " قیمت روز آهن آلات" مشاهده کنید.
موارد استفاده از تیرآهن سایز ۱۴
یکی دیگر از سایز های پرکاربرد تیرآهن در بازار، سایز ۱۴ تیرآهن است. این سایز در انواع IPE و I7، هاش سبک و هاش سنگین و لانه زنبوری تولید و به بازار عرضه میشود. از آنجایی که ابعاد جان تیر 14 نسبت به 12 بیشتر است، وزن تمام شده آن نیز افزایش خواهد داشت. از عمده کاربرد سایز تیرآهن 14 میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان استفاده در صفحات کفی ستون سازه؛
- قابل استفاده در پالایشگاهها و ساخت اسکلهها و بدنه کشتی؛
- قابل استفاده در ساخت ستون، نعل، خرپا و پوشش سقف سازههای مختلف؛
- از تیر سایز 14 به عنوان تیرهای اصلی و فرعی در سازههای سبک استفاده میکنند؛
- از تیر آهن سایز 14 به دلیل وزن نسبتا سبک به عنوان تیر فرعی در سازههای سنگین استفاده میشود؛

کاربرد انواع سایز تیرآهن۱۶
تیرآهن سایز 16 به سبب استحکام و مقاومت بالاتر نسبت به سایزهای 12 و 14، در صنعت کاربرد گسترده دارد. با توجه به وزن بالای این سایز تیرآهن، قیمت تمام شده آن نیز بیشتر میباشد. از کاربردهای مختلف این سایز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید تیر لانه زنبوری؛
- استفاده در ساخت نعل و خرپا؛
- قابل استفاده در اسکلت سازههای فلزی؛
- مورد استفاده در ساخت ستون و تیر سازههای مختلف؛
- استفاده از تیر سایز 16 به عنوان تیرهای فرعی در پوشش سقف؛
کاربرد سایز ۱۸ تیرآهن در بازار
به طور کلی هرچه سایز تیرآهن افزایش پیدا کند، وزن نهایی آن نیز بیشتر خواهد شد. تیرآهن سایز ۱۸ نیز به دلیل وزن و مقاومت بالاتر، بیشتر در سازههای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. این سایز تیرآهن نسبت به سایز انواع تیرآهن مقاومت بیشتری در برابر تنشها و نیروهای خمشی دارد. از کاربردهای متنوع آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابل استفاده در سازههای بزرگ، سنگین و در حجم عظیم؛
- استفاده به عنوان ستون اصلی در سازه؛
- امکان تولید تیر لانه زنبوری؛

موارد کاربرد تیرآهن سایز ۲۰ در ساختمان سازی
تیرآهن سایز ۲۰ به سبب وزن بالایی که دارد بیشتر در سازههای بزرگ و طبقات زیرین سازه استفاده میشود. چرا که در این طبقات فشار و وزن بالایی به مقاطع فولادی وارد میشود. با توجه به وزن بالای این سایز تیر اهن و همچنین مقاومت و استحکام بالایی که دارد، قیمت تمام شده آن نسبت به سایزهای کوچک بیشتر میباشد. از کاربردهای مختلف آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده در سازههای بزرگ و سنگین مسکونی، صنعتی و تجاری؛
- قابل استفاده در طبقات زیرین سازه به دلیل فشار و وزن بالا؛
- استفاده به عنوان شاه تیر در سازه؛
کاربرد انواع سایز تیرآهن ۲۲
تیرآهنها در سایزهای بالاتر وزن و مقاومت بیشتری دارند. اما وزن بیشتر آنها ممکن است در ساخت سازه مشکلاتی را به وجود آورد. یکی از سایزهای پرکاربرد و در عین حال با وزن بالا در صنعت، سایز 22 است. این سایز در سازههای مختلف باید بر اساس محاسبات فنی خاص انجام شود. از کاربردهای مختلف آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت اسکلت فلزی سازهها؛
- قابل استفاده در ساخت راه پله؛
- قابل استفاده به عنوان ستون، کفی ستون و تیر در سازه؛
- به دلیل وزن و مقاومت بالا در ساخت پل و سکو استفاده میشود؛
کاربرد تیرآهن سایز ۲۴
از کاربردهای متنوع سایز 24 تیرآهن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده به عنوان شاه تیر یا تیر اصلی در ساختمان؛
- ساخت انواع اسکلت فلزی سازههای مختلف؛
- استفاده به عنوان ستون در سازه؛
- امکان استفاده در پالایشگاهها؛
- امکان ساخت نعل و خرپا؛

تیرآهن سایز ۲۷ در ساختمان سازی و صنایع مختلف
تیرآهن سایز 27 مختص تیرآهن با استاندارد IPE است. لازم به ذکر است که بعد از تیرآهن 27، سایز 30 تولید میشود. در صورت نیاز به سایز 28 میتوانید از تیر هاش استفاده کنید. از کاربردهای متنوع انواع سایز تیرآهن 27 در دو نوع لانه زنبوری و IPE میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان استفاده برای ساخت اسکلت سازه؛
- مورد استفاده در ساخت پل های مختلف؛
- استفاده در ساخت ستون و پوشش سقف سازهها؛
- استفاده در سازههای سنگین به دلیل وزن بالایی که دارد؛
- قابل استفاده در ساخت طبقات زیرین ساختمان و تحمل وزن و فشار بالا؛
تیرآهن سایز ۳۰ و کاربرد آن در صنعت
همانطور که گفتیم وزن تیرآهنها بر اساس سایزشان افزایش پیدا می٬کند. پس با این اوصاف تیر سایز 30 وزن و قیمت بیشتری در بازار خواهد داشت. اما به همین دلایل نسبت به سایر سایزها کاربرد کمتری در صنعت خواهند داشت. از کاربردهای این سایز می٬توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت ستون و قابل استفاده به عنوان تیر اصلی یا شاه تیر در سازه؛
- قابل استفاده در سازههای مرتفع، برج های چند طبقه و …؛
- استفاده به عنوان تیرهای یکسره در سازه؛
- مورد استفاده در پل سازی؛
در آخر
هر سایز تیرآهن بر اساس نوع تیرآهن و نیاز پروژه کاربرد متنوعی دارد. اما در حالت کلی برای سازه سبک از سایزهای سبک یا ریز مثل 8 تا 20 و برای سازههای عظیم از سایزهای 22 تا 30 استفاده میشود. در این مطلب به صورت کامل کاربرد انواع سایز تیرآهن را برای شما شرح دادیم. شما میتوانید انواع برندهای تیرآهن را در سایزهای متنوع به صورت مستقیم از کارخانه تولید تیرآهن، به کمک فولاد رامیار صنعت تهیه کنید.