در بسیاری از مواقع، برای استفاده از میلگرد در ساخت و ساز و سایر صنایع، باید آن را در ابعاد دلخواه برش بدهیم. خم و برش میلگرد یکی از دغدغه های فعالان این حوزه است. می‌دانیم که ترکیبات اولیه هر نوع میلگرد با یکدیگر متفاوت است. همین مسئله در مقاومت میلگردها در برابر خم و برش تاثیر گذار است. در این مطلب از فولاد رامیار صنعت قصد داریم به معرفی ابزارهای برتر و روش های مختلف خم و برشکاری آرماتور صحبت کنیم.
چرا میلگرد ها را خم می کنند یا برش می دهند؟
میلگردها در قطر استاندارد 6 تا 66 میلی متر و اصولا در طول 12 متر تولید و به بازار عرضه می‌شوند. لازم به ذکر است که در ایران شما می‌توانید تنها قطرهای 6 تا 32 را به راحتی تهیه کنید. در بسیاری از مواقع، میلگرد طول 12 متر کاربرد نداشته و باید برای استفاده بهینه از آن، عمل برشکاری روی آن انجام شود. روش و ابزار برش میلگرد، نقش اساسی در کیفیت و مقاومت میلگرد دارد. در نتیجه باید طبق اصول و استاندارد این کار انجام شود.
پیشنهاد می‌کنیم مطلب " دلایل شکستن میلگرد " را برای جلوگیری از مشکل در زمان برشکاری مطالعه کنید. در همین جهت، تعدادی از مهندسان و علاقه مندان به مباحث فنی،این سوال را عنوان می‌کنند که میلگرد خمشی و برشی جیست؟ فهم صحیح این مفاهیم به شما کمک می‌کند تا در زمان برش یا انتخاب میلگرد برای قیمت های مختلف سازه، تصمیم صحیح تری بگیرید.
انواع روش‌های برش میلگرد کدام است؟
ابزار برشکاری میلگرد به روش سرد
منظور از روش برشکاری سرد، استفاده از ابزار برشکاری مثل قیچی ساده، قیچی دستی و ماشین برقی است. در واقع بدون حرارت، می‌توان میلگرد را در طول دلخواه برش زد. استفاده از این روش باید با توجه به وزن و ضخامت میلگرد انجام شود.
روش برش سرد و برش دستی، منجر به حفظ خواص محصول شده و در کیفیت میلگرد تاثیری نمی‌گذارد. برای استفاده از این روش باید به وزن میلگرد توجه کرد و براساس وزن، سایز و ابعاد آن، بهترین روش برش را برگزید. در برش سرد حرارت به صورت مستقیم با محصول در تماس نیست و میلگرد به اندازه دلخواه برش داده می‌شود.
مزایای برش میلگرد با روش سرد:
- امکان برش مقاطع از جمله میلگرد در سایز و اشکال مختلف؛
- عدم تغییر ساختار مولکولی و شیمیایی فلز؛
- کاهش ضایعات برش کاری؛
- کیفیت سطح برش مناسب؛
- عدم تولید گازهای سمی؛
- انعطاف پذیری بالا؛
برش میلگرد با اره نواری
یکی از ابزارهای برش در روش سرد، استفاده از اره نواری است. این دستگاه می‌تواند قطعات ضخیم را به راحتی و با دقت بالا برش بدهد. از دیگر مزایای این ابزار می‌توان به قابلیت برنامه ریزی، برش زاویه دار، کاهش قطعات و همچنین برش تمام اتوماتیک اشاره کرد. ابزار اره نواری به کمک الکتروموتور، محورهای خود را به حرکت درآورده و در نهایت به کمک جک هیدرولیک، قطعه را برش می‌دهد.
برش آرماتور با اره دیسکی
اره دیسکی بهترین جایگزین دستگاه های پر خطر می‌باشد. این ابزار تیغ های متنوعی داشته و به راحتی فلزات از جمله میلگرد را برش می‌دهد. کیفیت سطح برش بسیار بالا بوده و امکان برشکاری میلگرد به صورت زاویه دار نیز فراهم است. لازم به ذکر است که اره ریسکی، در کنار مزایا، معایب خاص خود را نیز دارد. به عنوان مثال هزینه بالاتری داشته و حمل و نقل آن نیز سخت است. ضمن اینکه مصرف برق این ابزار نیز بیشتر می‌باشد.
برش میلگرد با اره لنگ
ابزار اره لنگ به صورت نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک کار می‌کند. برش آرماتور به کمک اره لنگ دقت کمتری داشته و ضایعات بیشتری را نیز تولید می‌کند. با توجه به عملکرد خاص این دستگاه، از آن کمتر برای برش میلگرد استفاده می‌کنند.
اره دستی برای برش انواع میلگرد
یکی از قدیمی ترین ابزار برای برش انواع میلگرد، اره دستی است. اره ها در سایز های یکسان و با دندانه های متفاوت در بازار موجود می‌باشند. شما می‌توانید برای برش میلگرد با قطر کم یا متوسط از اره دستی دندانه ریز و برای برش آرماتور ضخیم، از اره دندانه درشت استفاده کنید.
برش میلگرد با واترجت
همانطور که از نام این دستگاه مشخص است، به کمک موتورهای پرفشار آبی، عملیات برش صورت می‌گیرد. دستگاه واتر جت اصولا برای برش سنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد و کمتر توانایی برش فلزات را دارد.
قیچی هیدرولیک BS35
قیچی هیدرولیک BS35 بهترین گزینه برای برش تعداد زیادی میلگرد در کمترین زمان ممکن است. این ابزار به واسطه چرخ هایی که زیر آن تعبیه شده است، به راحتی قابلیت جابجایی داشته و می‌تواند میلگردهایی با قطر 35 میلی‌متر را نیز برش بدهد.
برش با دستگاه حدیده
دستگاه حدیده توانایی برش میلگرد ساده تا سایز 50 و میلگرد آجدار تا سایز 45 را دارد. این دستگاه تمام استانداردهای برش را حفظ می‌کند و اغلب در پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
میز کار خم و برشکاری میلگرد
میز خم و برش در واقع یک روش دستکاری برای برش به حساب می‌آیند. این میز دارای ابعاد استاندارد، طول 80 سانتی متر و عرض 100 سانتی متر می‌باشد. از میز کار خم و برش بیشتر برای برش مفتول، شبکه مش و آرماتورهای بسته استفاده می‌کنند.
برش میلگرد با روش گرم
یکی دیگر از روش های برش، روش گرم است. در این روش با استفاده از دستگاه برنول، گاز اکسیژن و بوتان، برای برش آرماتور اقدام می‌کنند. لازم به ذکر است که این فرآیند باید زیر نظر افراد متخصص صورت بگیرد. از آنجایی که حرارت می‌تواند سبب تغییرات شیمیایی روی محصول شود، امکان کاهش مقاومت میلگرد در این روش وجود دارد. پس روش برش سرد، گزینه بهتری خواهد بود.
مطلب " جدول مقاومت کششی میلگرد " اطلاعات بیشتری در مورد مقاومت هر میلگرد در برابر نیروهای مختلف در اختیار شما قرار می‌دهد.
مزایا و معایب روش برش گرم چیست؟
مزایای روش برش گرم:
- سرعت بالای عملیات؛
- عدم ایجاد تراشه؛
معایب روش برش گرم:
- ایجاد مواد شیمیایی و گازهای سمی؛
- تغییر ظاهری محل برش میلگرد؛
- تغییر ساختار مولکولی فلزات؛
- پرتی و ضایعات بالا؛
- عملکرد نامناسب؛
معرفی ابزار برش میلگرد به روش گرم
برش میلگرد با هوابرش یا روش پلاسما
این دستگاه دارای مشعلی بوده که گاز با سرعت زیاد از آن خارج می‌شود. خروج گاز سبب ایجاد یک قوس الکتریکی بین نازل و قطعه می‌شود و گاز را پلاسمایی می‌کند. این فرایند حرارتی نزدیک به 25000 درجه سانتی گراد را تولید کرده و نقطه مورد نظر را ذوب می‌کند. استفاده از این دستگاه به دلیل تولید اشعه های رادیویی و احتمال برق گرفتگی اصولا توصیه نمی‌شود.
برش با تیغ اره دیسکی آتشی
دستگاه تیغ اره دیسکی آتشی با ایجاد حرارت بسیار بالا، محل مورد نظر را برش می‌دهد. این دستگاه دقت و سرعت بالایی دارد و با کمترین تغییرات مولکولی همراه خواهد بود. دستگاه تیغ اره به کمک اپراتور، حدود 45 هزار دور در دقیقه میچرخد و عمل برش صورت می‌گیرد. استفاده از این دستگاه، به دلیل خطرات بالا برای اپراتور و همچنین احتمال شکستگی تیغ اره، پیشنهاد نمی‌شود.
برش لیزری آرماتور
دستگاه برش میلگرد لیزری به کمک اشعه، عملیات سوزاندن، ذوب کردن و تصعید را انجام می‌دهد. دستگاه های برش لیزری، در انواع گازی، شیمیایی، فیبری، جامد و … در بازار موجود هستند. اما برای برش فلزات از نوع جامد و گازی استفاده می‌کنند.
جدول مقایسه روش های برش میلگرد
در این جدول چکیده ای از کلیه مطالب بالا درباره روش های برش میلگرد را قرار داده‌ایم.
| روش | ابزارهای متداول | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|
| برش سرد | اره دستی، اره نواری، اره دیسکی (سنگ فرز)، اره لنگ، قیچی دستی/هیدرولیک، گیوتین، واترجت | - حفظ کامل خواص مکانیکی میلگرد - دقت بالا در اندازه برش - مناسب برای آیین‌نامه‌های ساختمانی - امکان استفاده برای سایزهای مختلف میلگرد |
- سرعت پایین‌تر نسبت به بعضی روش‌های گرم - نیاز به نیروی انسانی بیشتر - استهلاک ابزار و نیاز به تیز کردن مداوم تیغه‌ها |
| برش گرم | هوابرش (اکسی‌استیلن، پلاسما)، اره آتشی، برش لیزری | - سرعت بالای برش - قابلیت برش حجم زیاد در زمان کم - امکان استفاده در کارگاه‌های بزرگ و صنعتی |
- تغییر در ساختار فولاد (کاهش مقاومت و چسبندگی) - معمولاً مغایر با آیین‌نامه‌های ساختمانی - نیاز به سیستم تهویه و کنترل دود و گاز - احتمال ایجاد تغییر شکل حرارتی در مقطع میلگرد |
مقررات و آیین نامه‌ها
بطور کلی مقررات و استاندارد ها به دو دسته تقسیم می‌شوند که مربوط به مقررات ملی ساختمان ایران و استاندارد های بین المللی هستند. در ادامه توضیحات کامل درباره این دو مورد شرح داده‌ایم.
مقررات ملی ساختمان ایران
در ایران، برش میلگرد باید با رعایت ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان‌های بتن‌آرمه) انجام شود. این آیین نامه تأکید می‌کند که استفاده از روش‌های حرارتی مانند هوا برش برای میلگردهایی که در بتن مسلح مورد استفاده قرار می‌گیرند، ممنوع است؛ زیرا حرارت بالا خواص مکانیکی فولاد را تغییر می‌دهد و باعث کاهش چسبندگی و مقاومت میلگرد می‌شود. همچنین آیین نامه به موضوعاتی مانند طول مهاری، حداقل تغییر شکل‌ها و الزامات مربوط به خم و برش مکانیکی نیز اشاره دارد.
سایر استانداردهای بین‌المللی مرتبط
در سطح بین‌المللی، استانداردهایی نظیر ACI 318 (آمریکا)، Eurocode 2 (اروپا) و آیین نامه‌های مشابه کشورهای پیشرفته، همگی بر پرهیز از برش حرارتی تأکید دارند و تنها روش‌های مکانیکی یا سرد را معتبر می‌دانند. این استانداردها همچنین دستورالعمل‌هایی برای حداقل دقت برش، کیفیت سطح مقطع و الزامات مربوط به ابزارهای مجاز ارائه می‌دهند. رعایت این استانداردها به افزایش دوام و ایمنی سازه‌ها کمک می‌کند.
نکات ایمنی هنگام برش میلگرد
در هنگام شروع کار یا حین انجام فعالیت، رعایت برخی اصول ایمنی برای حفاظت از جان خود و اطرافیان ضروری است. در ادامه به مهم‌ترین نکات ایمنی اشاره می‌کنیم.
تجهیزات حفاظت فردی
اپراتورهایی که با دستگاه‌های برش آرماتور کار می‌کنند باید از عینک ایمنی، دستکش نسوز یا مقاوم در برابر برش، گوشی صداگیر، کفش ایمنی و لباس کار مناسب استفاده کنند. در روش‌های گرم مانند هوا برش یا لیزر، استفاده از ماسک جوشکاری یا شیلد مخصوص برای جلوگیری از آسیب دیدن چشم و پوست ضروری است.
نحوه نصب و گرفتن میلگرد در دستگاه‌ها
میلگرد پیش از برش باید کاملاً روی تکیه‌گاه یا گیره دستگاه محکم شود تا از لرزش یا پرتاب ناگهانی جلوگیری شود. استفاده از میز یا پایه محکم و ثابت برای دستگاه‌هایی مانند اره نواری یا گیوتین، از بروز خطا در اندازه و همچنین حوادث ناشی از لغزش میلگرد پیشگیری می‌کند.
کنترل حرارت، تهویه (برای برش گرم)
در روش‌های حرارتی مانند هوابرش یا برش پلاسما، باید سیستم تهویه مناسب برای خروج دود و گازهای ناشی از احتراق فراهم شود. کنترل حرارت از طریق استفاده از فشار گاز مناسب و جلوگیری از تمرکز حرارت بیش از حد روی میلگرد، از تغییر خواص مکانیکی فولاد جلوگیری می‌کند.
برخورد با خطرات احتمالی
اپراتور باید آموزش دیده باشد تا در صورت بروز خطر هایی مثل گرفتگی تیغه، شکستگی، یا جرقه و شعله ناگهانی به سرعت دستگاه را خاموش کند و اقدامات ایمنی (خاموش‌کننده آتش، قطع برق) را انجام دهد. همچنین رعایت فاصله ایمن و خالی نگه داشتن محیط اطراف دستگاه از اشیای قابل اشتعال اهمیت زیادی دارد.
در پایان
همانطور که گفتیم میلگرد ها در بسیاری از مواقع در طول 12 متر قابل استفاده نیستند. به همین دلیل به کمک ابزارهای مختلف، آنها را برش می‌دهند. به صورت کلی دو روش برای برش میلگردها وجود دارد؛ روش برش نورد سرد و گرم. هر یک از این روش ها با توجه به ابزار و ویژگی‌های خود، مزایا و معایبی دارند. اما از آنجایی که در استفاده از ابزار روش گرم، ماهیت فلزات تغییر می‌کند، روش سرد را ترجیح می‌دهند. شما می‌توانید قیمت انواع آرماتور 12 متری را در صفحه " قیمت میلگرد امروز بازار " مشاهده کنید و یا برای ارتباط با کارشناسان، با شماره 03155057 تماس بگیرید.
سوالات متداول
کدام ابزار‌ها در روش‌های گرم و سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
در روش‌های گرم از ابزار‌هایی مثل هوا برش، اره آتشی و لیزر استفاده می‌شود و در روش‌های سرد هم اره دستی، اره دیسکی، اره نواری، سنگ فرز و قیچی مورد استفاده قرارمی‌گیرند.
کدم روش برای برش مناسب است؟
باتوجه این که روش های برش سرد ساختار میلگرد را تغییر نمی‌دهد، برای برش میلگرد مناسب‌تر است.
ابزارهای استفاده شده برای برش میلگرد‌های ساده و آج دار یا میلگرد‌های با قطرهای مختلف، چه تفاوتی با هم دارند؟
ابزار‌هایی که برای برش آرماتور ساده و آج دار استفاده می‌شود، تفاوتی با هم ندارند اما برای هر ضخامت میلگرد خاص باید از ابزارهای برش آن استفاده کرد.
