در صنعت ساختمان‌سازی، انتخاب مقاطع فولادی مناسب نقش مهمی در استحکام و دوام سازه ایفا می‌کند. در میان این مقاطع، تیرآهن‌ها از پرکاربردترین گزینه‌ها هستند که بسته به نیاز پروژه در انواع مختلف تولید می‌شوند. یکی از موضوعات مهم برای مهندسان و خریداران، شناخت تفاوت تیرآهن معمولی و هاش است؛ زیرا این دو نوع تیرآهن با وجود شباهت‌های ظاهری، ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند. آشنایی با این تفاوت‌ها می‌تواند به انتخابی دقیق‌تر و اقتصادی‌تر کمک کند. در ادامه این مطلب از فولاد رامیار صنعت، با بررسی ساختار، مشخصات فنی و موارد استفاده هر یک، به طور کامل به این موضوع می‌پردازیم.
طراحی و ویژگی های تیرآهن معمولی یا IPE
تفاوت تیرآهن معمولی و هاش بیش از هر چیز در شکل ظاهری و ابعاد آنها قابل مشاهده است. هر دو این مقاطع فولادی در صنعت ساختمان‌سازی کاربرد گسترده‌ای دارند و هر دو شامل دو بال در بالا و پایین هستند، اما تفاوت اصلی در عرض بال‌ها است؛ در تیرآهن معمولی یا همان IPE، بال‌ها نسبتاً باریک‌تر از تیرآهن هاش هستند. از سوی دیگر، نسبت ابعادی جان و بال‌ها نیز تفاوت مهمی را رقم می‌زند. در تیرآهن معمولی، طول جان بیشتر از عرض بال است، در حالی که در تیرآهن هاش، عرض بال و ارتفاع جان تقریباً برابر است.
تیرآهن معمولی از نظر شکل ظاهری شبیه حرف انگلیسی I طراحی شده است؛ یعنی دو صفحه افقی به عنوان بال، توسط یک بخش عمودی یا همان جان به هم متصل می‌شوند. این طراحی باعث می‌شود تیرآهن معمولی برای کاربردهایی که نیاز به مقاطع سبک‌تر و اقتصادی‌تر دارند، انتخاب مناسبی باشد.
تفاوت تیرآهن معمولی و هاش
در ادامه، هر یک از تفاوت‌های ذکر شده را به صورت جزئی‌تر بررسی می‌کنیم تا با دیدی فنی و آگاهانه بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. توجه داشته باشید که وجود این تفاوت‌ها به معنای برتری مطلق تیرآهن معمولی یا هاش بر دیگری نیست. انتخاب نهایی باید بر اساس مجموعه‌ای از عوامل از جمله وزن کلی سازه، میزان بار قابل تحمل، ابعاد مورد نیاز و نوع کاربری پروژه انجام شود. با در نظر گرفتن این پارامترها می‌توان تصمیمی گرفت که هم از نظر فنی و هم از نظر اقتصادی به‌صرفه باشد.
| ویژگی | تیرآهن | تیرآهن هاش |
|---|---|---|
| شکل مقطع | شکل I | شکل H |
| استحکام | مناسب برای بارهای کم تا متوسط | مناسب برای بارهای سنگین |
| کاربرد | ساخت سازه‌های سبک | ساخت سازه‌های سنگین و صنعتی |
| وزن | سبک‌تر نسبت به تیرآهن هاش | سنگین‌تر و مقاوم‌تر |
| قیمت | معمولاً ارزان‌تر | معمولاً گران‌تر |
| مقاومت در برابر پیچش | کمتر | بیشتر |
| طول‌های موجود | متنوع | معمولاً بلندتر |
فرق تیرآهن معمولی و هاش در وزن
تیرآهن هاش اصولا از تیرآهن معمولی وزن بیشتری دارد. در واقع هرچه وزن تیرآهن بیشتر باشد، مقاومت آن در برابر وزن و فشار نیز بیشتر خواهد بود. البته برای ساختمان های کوچک یا کم ارتفاع، وزن بالای تیرآهن می تواند آسیب جدی به سازه وارد کند. به همین دلیل استفاده از نوع معمولی این محصول در بسیاری از مواقع بهترین گزینه است.
تفاوت تیرآهن معمولی و هاش در تنوع
تیرآهن هاش در سایز، ارتفاع، ابعاد و وزن های متنوعی تولید می شود؛ این در حالیست که تیرآهن IPE تنوع ساخت کمتری دارد.
فرق تیرآهن معمولی با هاش در استحکام
تیرآهن هاش اصولا ضخامت بیشتری داشته و استحکام آن نیز بیشتر خواهد بود. این در حالیست که تیر معمولی یا IPE بافت نازک تری دارد. هر چه ضخامت تیر کمتر باشد، مقاومت آن نیز در برابر نیروهای مختلف کمتر خواهد بود.
تفاوت تیرآهن معمولی و هاش در کاربرد
انتخاب بین تیرآهن معمولی و هاش به عواملی مانند میزان تحمل بار، وزن سازه و ویژگی‌های مکانیکی مورد نیاز بستگی دارد. زمانی که پروژه نیازمند مقاومت بالاتر و تحمل بار سنگین باشد، تیرآهن هاش بهترین گزینه است. به همین دلیل در ساخت پل‌ها، سکوهای دریایی، برج‌ها، ساختمان‌های چندین طبقه، سدها، کشتی‌ها و اسکله‌ها، استفاده از هاش بسیار رایج است. این مقطع فولادی به دلیل استحکام بالا می‌تواند دهانه‌هایی تا حدود ۱۰۰ متر را پوشش دهد.
در مقابل، تیرآهن معمولی بیشتر در سازه‌هایی با نیاز به ابعاد سبک‌تر و دهانه‌های کوتاه‌تر به کار می‌رود. این نوع تیرآهن در ساخت خرپا، چارچوب‌های اصلی و فرعی، ستون آسانسور، بالابر، پله‌برقی و پروژه‌هایی با دهانه بین ۱۰ تا ۳۰ متر کاربرد دارد. شناخت این تفاوت‌ها باعث می‌شود انتخاب مقطع فولادی برای هر پروژه، دقیق‌تر و بهینه‌تر انجام شود.
کاربرد تیرآهن هاش
تیرآهن هاش یکی از مقاطع فولادی پرقدرت است که تحول بزرگی در ساخت سازه‌های صنعتی و عمرانی ایجاد کرده است. به دلیل طراحی ویژه و سطح مقطع پهن، این نوع تیرآهن توانایی تحمل بارهای سنگین را داشته و انتقال تنش کمتری را به سازه وارد می‌کند؛ همین ویژگی باعث می‌شود در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله عملکرد بهتری داشته باشد.
از تیرآهن هاش در پروژه‌های بزرگی همچون پل‌سازی، سدسازی، کشتی‌سازی، اسکله‌سازی و ستون‌گذاری استفاده می‌شود. همچنین در ساخت سازه‌های دریایی مانند سکوهای نفتی و گازی، انواع سوله‌ها، انبارهای چند هزار تنی، برج‌های مرتفع، تریلر کامیون‌ها، جرثقیل‌ها و خرپاها کاربرد فراوان دارد. استحکام بالا و مقاومت قابل توجه این مقطع فولادی، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های صنعتی و ساختمانی بزرگ تبدیل کرده است.
در مطلب" تفاوت تیرآهن هاش سبک و سنگین " به بررسی تفاوت تیرآهن هاش سبک و سنگین پرداختیم.
کاربرد تیرآهن معمولی
عمده کاربرد تیرآهن معمولی در صنعت ساختمان سازی و سازه های فلزی است. از این محصول فولادی برای افزایش مقاومت سازه استفاده می کنند. از تیرآهن معمولی به صورت افقی یا عمودی به عنوان ستون در سازه استفاده می کنند. تیرآهن های IPE دارای وزن، عمق جان، طول و ضخامت های مختلفی هستند. شما باید با توجه به نیاز پروژه، بهترین تیرآهن را با ویژگی های مشخص خریداری کنید.
فرق تیر معمولی با هاش از نظر مبانی ساخت
در ساخت تیرآهن هاش در اصل 3 قطعه فلزی به یکدیگر جوش خورده اند؛ این در حالیست که تیرآهن معمولی بدون جوشکاری بوده و ساختاری یکپارچه دارد.
در مقاله " تیرآهن هاش چیست؟" به طور کامل در مورد تیرآهن هاش صبحت کرده‌ایم.
سرانجام
همانطور که در این مطلب گفتیم، تیرآهن هاش و تیرآهن معمولی تفاوت‌های زیادی دارند. در زمان خرید تیرآهن همان اندازه که به قیمت آن توجه ویژه ای دارید، باید خصوصیات هر تیر را نیز در نظر داشته باشید. چرا که تیرآهن‌ها هر کدام ویژگی ها و خصوصیاتی دارند. در زمان خرید تیرآهن باید اطلاعات کاملی از نیاز پروژه خود داشته باشید تا بتوانید خرید درستی داشته باشید. شما می‌توانید قیمت تیرآهن را به صورت روزانه و لحظه ای در سایت رامیار فولاد صنعت مشاهده کنید.
سوالات متداول در مورد تفاوت تیرآهن معمولی و هاش
تیرآهن و هاش چه کاربردهای دارند؟
برای ساخت سازه های صنعتی و بزرگ مثل پل، کشتی، سکوها و … به علت وزن بیشتر هاش و همچنین قابلیت تحمل بار بیشتر، مورد استفاده قرار می‌گیرند و در ساخت خرپا و انواع ستون های اصلی و فرعی تیرآهن‌ها کاربرد دارند.
کدام تیرآهن بال پهن تری دارد؟
اصولا تیر هاش را به عنوان تیر آهن بال پهن نیز در بازار می شناسند. عرض بال تیر هاش نسبت به تیر معمولی بیشتر است.
مهم ترین تفاوت بین تیرآهن و هاش چیست؟
هاش و تیرآهن از جنبه های گوناگونی با همدیگر تفاوت دارند؛ از قبیل: شکل سطح مقطع، میزان تحمل بار و خاصیت مکانیکی، نحوه ساخت،کاربرد و قیمت.
از نظر استاندارد تیرآهن و هاش چه تفاوتی باهم دارند؟
هاش‌ها براساس استاندارد IPE تولید می‌شوند در حالی که استاندارد تولید تیرآهن IPE و IPN می‌باشد. بر پایه وزن هاش دارای استانداردهای HEB، HEA و HEM هستند.
