از گذشته های دور تاکنون ساخت و تولید انواع شمش و استفاده از آنها برای کاربردهای متنوع، رواج داشته است. شمش ها اصولا قطعات مستطیل شکلی هستند که در ابعاد و اندازه های متنوعی به بازار عرضه می‌شوند. یکی از انواع شمش که مصرف بالایی در صنعت دارد، شمش چدن است. در این مطلب از فولاد رامیار صنعت به این موضوع می‌پردازیم که شمش چدن چیست و چه انواعی دارد؟
شمش چدن چیست؟
اکثر افرادی که در صنعت فلز فعالیت می کنند با شمش چدن آشنایی دارند. اما شاید این سوال برایتان مطرح شود که شمش چدن چیست؟
شمش چدن یک نوع آلیاژ فرو کربن است که در ترکیبات خود 2.11 درصد کربن، منگنز، گوگرد و فسفر دارد. شمش چدن به سبب قابلیت ریخته گری عالی، جذب ضربه و مقاومت بالا در برابر سایش و برش، در صنایع مختلف بسیار کاربرد دارد. همچنین فرآیند تولید آن ساده و کم هزینه نیز می‌باشد.
انواع شمش چدن چیست؟
ترکیبات و فرمول شیمیایی شمش چدن اصولا Fe و Fe3C می‌باشد. کربن در شمش چدن به صورت سیمانیت و گرافیت یافت می‌شود. اگر بخواهیم به این سوال پاسخ بدهیم که انواع شمش چدن چیست؟ می‌توانیم به موارد زیر اشاره کرد:
شمش چدن سفید
همانطور که از نام این محصول مشخص است، شمش چدن سفید به شکل سمنتیت (Fe3C) با رنگ مایل به سفید می باشد. از این محصول به عنوان مواد خام فولاد سازی و تولید قطعات مقاوم در برابر سایش مثل کویل و گاو آهن استفاده می کنند.
چدن خاکستری
شمش چدن خاکستری یکی از پرمصرف‌ترین انواع چدن در بازار است. این نوع چدن در ریخته‌گری بهترین عملکرد را نشان می‌دهد و سطحی خاکستری مایل به سیاه دارد. گرافیت روی چدن خاکستری می تواند خاصیت این محصول فولادی را تقویت کند. این ماده، موجب قابلیت ریخته گری، جذب ضربه و مقاومت در برابر سایش منجر خواهد شد.
شمش چدن چکش خوار
چدن چکش خوار نسبت به به چدن خاکستری انعطاف پذیری و دوام بالاتری دارد. اما با این حال در برابر ضربه نیز مقاومت بالایی دارد. شمش چدن چکش خوار به سبب استحکام بالا و چقرمگی ضربه می تواند جایگزین مناسبی برای فولاد کربنی باشد.
چدن داکتیل
چدن داکتیل از نظر خواص مکانیکی شباهت بیشتری به فولاد دارد. در نتیجه می تواند جایگزین مناسبی به جای فولاد ریخته گری و آهنگری باشد. از شمش چدن و داکتیل برای تولید قطعات مقاوم در برابر سایش مثل میل لنگ، شاتون، شفت، چرخ دنده و … استفاده می کنند.
چدن دارای گرافیت فشرده
چدن گرافیت فشرده ترکیبی از خواص چدن سفید و خاکستری می باشد. در اطراف لایه های گرافیت این آلیاژ، ساختار میکرو بلوری وجود دارد. از طرفی برای پیشگیری از تشکیل لایه های کروی گرافیتی، از عنصر تیتانیوم استفاده می کنند. یکی از ویژگی های این نوع شمش چدن، استحکام کششی و انعطاف پذیری بالای آن نسبت به چدن خاکستری است. سازندگان موتورهای دیزلی برای تولید بدنه موتور، منیفولد اگزوز، صفحه دنده، آستر سیلندر و … از چدن با گرافیت فشرده استفاده می‌کنند.
چدن گرافیت ورمیکول
در این مطلب به این موضوع پرداختیم که شمش چدن چیست؟
یکی دیگر از انواع این نوع شمش را می توان چدن گرافیت ورمیکول معرفی کرد. این نوع شمش از افزودن ماده ورمیکولار کننده به آهن مذاب ساخته می شود. میزان استحکام و چقرمگی این نوع شمش چدن نزدیک به چدن گلوله ای می باشد و مقاومت بالایی در برابر سایش دارد. از چدن ورمیکول برای ساخت سرسیلندر، قالب شمش، شیر هیدرولیک، سر موتور و … استفاده می کنند.
جدول ترکیبات شمیایی انواع شمش چدن
در این جدول به طور جامع ترکیبات انواع شمش چدن بر اساس درصد هر عنصر گردآوری کرده‌ایم.
| نوع چدن | کربن (C) | سیلسیم (Si) | منگنز (Mn) | فسفر (P) | گوگرد (S) | ویژگی اصلی |
|---|---|---|---|---|---|---|
| چدن خاکستری | 2.5–4.0 | 1.5–3.0 | 0.2–1.0 | 0.05–0.2 | 0.03–0.1 | سطح خاکستری، قابلیت ریخته‌گری عالی، مقاومت در برابر سایش متوسط |
| چدن سفید | 1.8–3.6 | 0.5–1.8 | 0.2–1.0 | 0.1–0.3 | 0.03–0.1 | سخت و شکننده، مناسب برای تولید چدن نشکن بعد از عملیات حرارتی |
| چدن داکتیل (نشکن) | 3.2–3.6 | 2.2–2.8 | 0.1–0.5 | 0.03–0.1 | 0.02–0.03 | انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت مکانیکی خوب، قابلیت جوشکاری مناسب |
| چدن فریتی | 3.0–3.5 | 1.8–2.8 | 0.2–0.5 | 0.03–0.1 | 0.02–0.03 | مقاومت در برابر خوردگی و سایش بالا، شکننده کمتر از چدن سفید |
| چدن مارتنزیتی | 2.8–3.5 | 0.8–1.8 | 0.1–0.5 | 0.03–0.1 | 0.02–0.03 | سخت و مقاوم، شکننده ولی مناسب برای ابزار و قطعات سایشی |
مزایای شمش چدن چیست؟
شمش چدن مزایای گوناون و بسیاری دارد که در این قسمت برخی از مهم ترین مزایای این محصول را گفته‌ایم.
- استحکام و دوام بالا: چدن در برابر فشار و ضربه مقاومت خوبی دارد و طول عمر قطعات را افزایش می‌دهد.
- قابلیت ریخته‌گری عالی: انواع چدن به راحتی قالب‌گیری می‌شوند و امکان تولید قطعات پیچیده فراهم است.
- مقاومت در برابر سایش: برخی چدن‌ها، به ویژه چدن خاکستری و چدن سخت، در برابر فرسایش بسیار مقاوم‌اند.
- قابلیت هدایت حرارت و صدا: چدن می‌تواند حرارت و صدا را به خوبی منتقل یا جذب کند؛ برای برخی کاربردهای صنعتی و موتور مناسب است.
- هزینه تولید نسبتاً مناسب: تولید چدن معمولاً از بسیاری فلزات دیگر اقتصادی‌تر است.
معایب انواع چدن
شمش چدن در کنار مزایای بسیار، معایبی هم دارد که بهتر است با آنها آشنا شوید.
- شکنندگی نسبتاً زیاد: چدن معمولاً انعطاف‌پذیری کمی دارد و در برابر ضربه شدید ممکن است ترک بخورد.
- وزن بالا: چدن چگالی بالایی دارد و قطعات سنگین تولید می‌کند.
- محدودیت در جوشکاری: جوشکاری برخی انواع چدن دشوار است و نیاز به مهارت و تجهیزات خاص دارد.
- حساسیت به ترک سرد و حرارت زیاد: تغییرات ناگهانی دما ممکن است باعث ترک خوردن چدن شود.
فروش انواع شمش چدن با بهترین قیمت
شمش چدن یکی از پر مصرف ترین محصولات فولادی در بازار به حساب می آید. از طرفی خرید این محصول با قیمت مناسب، می تواند منجر به صرفه جویی در هزینه های شما شود. گروه بازرگانی فولادی رامیار صنعت، با فعالیت گسترده در زمینه خرید و فروش انواع محصولات فولادی، به شما کمک می کند تا خرید مطمئنی داشته باشید.
شما می توانید برای خرید و اطلاع از قیمت شمش چدن، قیمت شمش فولادی و دیگر مقاطع فولادی با شماره 03155057 تماس بگیرید.
